Psorijaza simptomi : Psorijaza je hronično, autoimuno oboljenje koje se manifestuje prvenstveno na koži, ali može zahvatiti i zglobove. Razumijevanje i rano prepoznavanje **psorijaza simptomi** ključno je za postavljanje brze dijagnoze i efikasno započinjanje liječenja.

Ova bolest prolazi kroz cikluse pogoršanja (egzacerbacija) i poboljšanja (remisija), a njeni simptomi variraju u zavisnosti od tipa psorijaze i dijela tijela koji je zahvaćen. Iako nije zarazna, psorijaza značajno utiče na kvalitet života pacijenata.

Osnovni Simptomi Psorijaze Prema Tipu Oboljenja

Simptomi psorijaze se drastično razlikuju u zavisnosti od toga koji oblik bolesti je prisutan. Dermatolozi klasifikuju psorijazu na osnovu izgleda i lokacije lezija.

1. Plak Psorijaza (Psoriasis Vulgaris) – Najčešći Simptom Psorijaze

Ovaj tip čini oko 80% do 90% svih slučajeva i definisan je klasičnim **psorijaza simptomi** manifestacijama:

• Crveni, Uzdignuti Plakovi: Jasno ograničene, upaljene mrlje (eritem) na koži.
• Srebrnkasto-Bijele Ljuske: Debeo sloj mrtvih ćelija kože (ljuske) koji prekriva crvenu podlogu. Nastaje zbog prekomjerno brze proizvodnje ćelija kože.
• Lokacija: Najčešće se javlja simetrično na laktovima, koljenima, skalpu (vlasištu) i donjem dijelu leđa.
• Koebnerov Fenomen: Pojava novih plakova na mjestima gdje je koža prethodno bila povrijeđena (ogrebotine, opekotine).

2. Guttatna Psorijaza (Kapljičasti Simptomi)

Ovaj oblik se obično javlja naglo, često nakon streptokokne infekcije (upale grla). Simptomi uključuju:

• Male, Kapljičaste Lezije: Brojni sitni, ružičasti ili crveni plakovi manji od 1 cm, koji liče na kapljice vode.
• Raspoređenost: Najčešće se pojavljuju na trupu i udovima.
• Svrab: Može biti prisutan, ali je obično manje izražen nego kod seboreje.

3. Inverzna Psorijaza (Fleksuralna Psorijaza)

Javlja se u pregibima kože gdje postoji trenje i vlaga (pazuh, prepone, ispod grudi, genitalno područje). Zbog vlage, klasične srebrnkaste ljuske su odsutne:

• Glatke, Sjajne Lezije: Jarko crvene, upaljene mrlje koje su glatke na dodir.
• Odsustvo Ljusaka: Ljuske se ne formiraju zbog vlažnosti.
• Bol i Peckanje: Simptomi uključuju iritaciju, bol i peckanje, pogoršane znojenjem i trenjem.

4. Pustulozna Psorijaza (Gnojni Simptomi)

Rjeđi, ali ozbiljniji oblik. Karakteriše ga pojava sterilnih gnojnih mjehurića (pustula):

• Sterilne Pustule: Male, bijele ili žućkaste pustule okružene crvenom kožom. Ne radi se o bakterijskoj infekciji.
• Lokalizovana (Palmoplantarna): Pustule samo na dlanovima i tabanima, često praćene bolnim zadebljanjem i pucanjem kože.
• Generalizovana: Pustule se šire po tijelu, praćene teškim opštim simptomima: groznica, slabost, ubrzan rad srca.

5. Eritrodermijska Psorijaza (Simptomi Teške Upale)

Najrjeđi i potencijalno životno ugrožavajući oblik. Zahtijeva hitnu medicinsku intervenciju. Simptomi su:

• Rašireno Crvenilo: Intenzivno crvenilo koje zahvata gotovo cijelu površinu tijela (preko 75%).
• Ljuštenje: Koža se ljušti u velikim listovima.
• Sistemski Simptomi: Jako pogoršanje opšteg stanja, uključujući drhtavicu, povišenu temperaturu, dehidraciju i oticanje.

Psorijaza Simptomi na Specifičnim Dijelovima Tijela

Psorijaza se manifestuje različito na zglobovima, noktima i vlasištu, a ovi simptomi su često prvi ili jedini znak bolesti.

Psorijaza Simptomi na Vlasištu (Psoriasis Capitis)

Psorijaza na glavi je izuzetno česta i može se zamijeniti s teškom peruti ili seborejom:

1. Debele, Ljuskaste Mase: Uzdignuti plakovi prekriveni debelim, srebrnkasto-bijelim ljuskama koje su čvrsto priljubljene uz kožu.
2. Intenzivan Svrab: Svrbež koji dovodi do grebanja, a grebanje može pogoršati lezije.
3. Proširenje: Plakovi često prelaze liniju kose i šire se na čelo (tzv. psorijatična korona), vrat i oko ušiju.
4. Privremeni Gubitak Kose: Može se javiti uslijed nasilnog uklanjanja ljusaka ili teške upale.

Psorijaza Simptomi na Noktima (Psoriasis Unguium)

Promjene na noktima su uobičajene i mogu biti ključni dijagnostički znak. Najvažniji **psorijaza simptomi** na noktima su:

• Pitting (Jamičanje): Pojava malih, tačkastih udubljenja na nokatnoj ploči (nokat izgleda kao da je izboden iglom).
• Odvajanje Nokta (Onycholysis): Nokat se odvaja od nokatnog ležišta, obično počevši od vrha. Ispod se nakuplja keratin.
• “Uljne Mrlje” (Salmon Spots): Žućkasto-smeđe, prozirne mrlje ispod nokatne ploče, koje podsjećaju na kap ulja. Patognomoničan su znak psorijaze.
• Zadebljanje: Zadebljanje kože ispod nokta (subungalna hiperkeratoza) što podiže nokatnu ploču.

Psorijaza Simptomi na Zglobovima: Psorijatični Artritis (PsA)

Oko 30% pacijenata s kožnom psorijazom razvije **psorijatični artritis (PsA)**, koji je sistemska upalna bolest zglobova. Simptomi PsA se mogu javiti i prije kožnih manifestacija:

• Ukočenost Zglobova: Bolna ukočenost, posebno ujutro ili nakon perioda neaktivnosti.
• Oticanje Prstiju (Daktilitis): Cijeli prst (ruke ili noge) postane otečen i izgleda kao kobasica.
• Entenzitis: Bol na mjestima gdje se tetive i ligamenti pričvršćuju za kost (npr. Ahilova tetiva, peta).
• Bol u Leđima: Hronični bol u donjem dijelu leđa (sakroileitis ili spondilitis).
• Periferni Artritis: Upala i oticanje zglobova, najčešće malih zglobova prstiju ruku i nogu.

Opšti Simptomi i Pridružena Stanja

Psorijaza nije samo kožna bolest. Hronična upala u tijelu povezana je s povećanim rizikom od drugih zdravstvenih problema, što se naziva **psorijatična komorbidnost**.

• Svrab i Bol: Skoro svi pacijenti iskuse svrab (pruritus) i osjećaj peckanja, zatezanja ili bola, posebno kod pojave pukotina na koži.
• Psihosocijalni Uticaj: Stres, anksioznost, depresija i socijalno povlačenje su česti simptomi, uzrokovani vidljivošću lezija i hroničnom prirodom bolesti.
• Metabolički Sindrom: Povećan rizik od gojaznosti, dijabetesa tipa 2, visokog krvnog pritiska i kardiovaskularnih bolesti.

Kada Potražiti Medicinsku Pomoć?

Iako psorijaza ima hroničan tok, važno je posjetiti ljekara ili dermatologa ako primijetite bilo koji od sljedećih **psorijaza simptomi**:

1. Pojava novih ili rapidno širenje postojećih lezija.
2. Povećanje bola, svraba ili nelagode.
3. Simptomi koji ukazuju na psorijatični artritis (bolni, ukočeni, natečeni zglobovi).
4. Ako primijetite promjene na noktima.
5. Pojava opštih simptoma poput groznice, drhtavice ili jakog crvenila (eritrodermijska psorijaza).

Psorijaza je kompleksno oboljenje s raznovrsnim kliničkim slikama. Od klasičnih srebrnkastih plakova **plak psorijaze** do teških zglobnih deformiteta kod **psorijatičnog artritisa**, spektar **psorijaza simptomi** je širok. Rano prepoznavanje ovih znakova i simptoma, uz saradnju s dermatologom, ključno je za uspostavljanje efikasnog režima liječenja i minimiziranje dugoročnih komplikacija na koži, noktima i zglobovima, čime se značajno poboljšava kvalitet života pacijenata.